مس سولفات یا کات کبود

چیز های که درباره مس سولفات میخوانیم

1. درباره مس سولفات

2. کاربرد کشاورزی مس سولفات

3. کاربرد در صنعت

4. کاربرد در سلامت و پزشکی

نگاه کلی

مس سولفات یا کات کبود یک ترکیب شیمیایی با فرمول CuSO4 یا ۵ آبه است. این ماده (که در اصل از خانواده نمکهاست) مجموع چند ترکیب است که در میزان آبپوشیدگی با هم تفاوت دارند. شکل بی آب مس سولفات، پودر سبز کم رنگ یا سفید مایل به خاکستری است؛ در حالی که مس سولفات پنج آبه که رایج‌ترین شکل این ماده است، به رنگ آبی روشن است. کات کبود به همراه واکنش حرارت زا در آب حل می‌شود و ترکیب مایع به دست می‌دهد که هندسه مولکولی هشت سطحی و خاصیت پارامغناطیسی دارد. از اسامی دیگر مس سولفات می‌توان به کات کبود اشاره کرد. سولفات مس به صورت صنعتی از طریق الکترولیز فلز مس با سولفوریک اسید غلیظ یا اکسید مس (I) با سولفوریک اسید رقیق تهیه می‌شود. مس سولفات برای مصارف آزمایشگاهی معمولاً به صورت آماده تهیه می‌شود. شکل بدون آب مس سولفات به عنوان ماده معدنی کمیاب با نام کالکوسیانیت وجود دارد. سولفات مس آبدار در طبیعت با عنوان کالکانتیت (پنج آبه) و دو مورد کمیاب تر بوناتایت (سه آبه) و بوثایت (هفت آبه) ایجاد می‌گردد.

درباره مس سولفات

کات کبود ریز مغذی کشاورزی، کات کبود یا  به رنگ آبی و بدون بو که دارای کاربردهای مختلفی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی، شیمی و طبی دارد.

برای تهیه کات کبود می‌توان از مس و اسید سولفوریک استفاده کرد.

با این وجود مس از لحاظ تجاری به صورت ورقه‌های بزرگ و به عنوان یک منبع اقتصادی در کشور ایران در دسترس است. کات کبود پنج آبه به سهولت در آب حل می‌شود. هم چنین در متانول و گلیسرول وتا حدی در اتانول قابل حل است. وقتی که کریستال‌های آبی مس سولفات در شعله باز گرما داده می‌شوند بدون آب می‌شوند و به رنگ سفید خاکستری در می‌آیند.

سولفات مس با فرمول CuSO4 – 5H2O دارای کریستال‌های آبی رنگ، شفاف و پودر به رنگ آبی روشن می‌باشد. کریستال‌های کات کبود در هوای خشک به تدریج شکفته می‌شود. در دمای ۴۵ درجه دو مولکول آب خود را از دست می‌دهد و در ۱۱۰ درجه، چهار مولکول آب کریستالی را از دست می‌دهد و آخرین آب کریستالی را در دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد از دست می‌دهد.

این ماده در دمای ۴۰۰ درجه تجزیه می‌شود. وزن مخصوص آن ۲٫۸۷ است. یک گرم سولفات مس در ۳ میلی لیتر آب سرد و ۰٫۵ میلی لیتر آب جوش حل می‌شود و حلالیت آن در آب محتوی اسید سولفوریک کاسته می‌شود. مس سولفات یا گوهر آبی یا زاج کبود؛ یک ترکیب شیمیایی است که در گستره وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نمک بسته به درجه آب پوشی به صورت یک سری ترکیبات متفاوت یافت می‌شود.

کالکوسیانیت (یک نوع سنگ معدن مس) فرم بدون آب کات کبود است و یک ماده معدنی کمیاب است و به صورت پودر سبز کم رنگ یا سفید مایل به خاکستری می‌باشد. فرم‌های آبپوشیده متنوعی از مس سولفات شامل کات کبود سه آبه، پنج آبه و هفت آبه موجود است. با این وجود مس سولفات پنج آبه (CuSO4.5H2O) متداول‌ترین فرم این نمک است که آبی روشن است و به نام کالکانتیت (سنگ خاردار) شناخته می‌شود. رنگ آبی روشن کریستال‌های مس سولفات آبپوشیده که به دلیل وجود آب متبلور شده است بهترین راه برای تمایز بین فرم بدون آب و آب‌پوشیده است.

کاربرد در کشاورزی

سولفات مس در کشاورزی به مقدار زیادی مصرف می‌شود که برخی از این موارد در ذیل ارائه می‌شود.

1. کات کبود پنج آبه به طور متداول به عنوان قارچ کش برای کنترل بیماری‌های باکتریایی و بیماری‌های قارچی محصولات، میوه‌ها و سبزی‌ها مانند زنگ گیاه، لکه برداشتن برگ‌ها، آفت‌ها وزخم پوست سیب استفاده می‌شود. سولفات مس در تشکیل کلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.

2. کات کبود همچنین باعث تحریک در تشکیل ویتامین A می‌شود. نقش متابولیکی مس در چندین سیستم آنزیمی مشخص شده است و همچنین نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به عنوان هورمون رسیدگی میوه‌ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاک کاتیون دو ظرفیتی Cu+2 می‌باشد. فرایند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تأثیر قرار می‌دهد، این فلز در اسیدیته بالا به سختی جذب می‌شود از اینرو استفاده از ترکیبات سولفاته در حل این مشکل مؤثر است.

3. برای رفع کمبود مس (Cu) می‌توان یا کودهای حاوی آن را یا سولفات مس محلول در آب را به خاک اضافه یا محلول پاشی نمود. کاربرد سولفات مس در حد ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در ۱۰۰۰ لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت آمیز می‌باشد. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه‌ها حالت ترک خورده و سیاه رنگ پیدا می‌کنند و در روی برگ‍ها نیز نقاط نکروزه قهوه‌ای رنگ و ریزی مشاهده می‌شود.

مصارف در صنعت

1. کات کبود، در تولید رنگ‌های آبی و سبز، در رنگرزی پارچه‌های نخی و ابریشمی، معادن، آبکاری، ساخت مرکب برای ورق‌های حلبی، رنگ مو، تولید سموم قارچ کش و باکتری کش، حفاظت چوب و تراورس، رنگرزی چرم، باطری سازی، گراور سازی، از بین بردن خزه در استخرها، مکمل غذای دام وطیور، تولید شعله سبز در مواد آتش بازی مورد استفاده است. معمولاً در صنایع مختلف از سولفات مس که فاقد اسید نیتریک باشد، استفاده می‌شود.

2. استفاده از کات کبود به مقدار ppm ۵۰۰ در آب آشامیدنی ماکیان برای کنترل آسپرژیلوز و کاندیدیاز و درماتیتگانگرنی توصیه شده است.

3. کات کبود اغلب برای تهیه کاتالیست‌ها برای چندین واکنش در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود.

4. فرم بدون آب کات کبود بسیاری از فرایندها مانند جابه جایی در سنتزهای آلی را کاتالیز می‌کند.

5. در خالص سازی گازها برای برداشتن هیدروژن کلریدو هیدروژن سولفید استفاده می‌شود.

6. کاربرد کات کبود در تهیه رنگرز میانی و کاتالیز سنتز ترکیب دی آزو ورنگ خوردن پتالوسیانین بسیار متداول است.

7. کات کبود در آبکاری به عنوان الکترونیت استفاده می‌شود و همچنین در واکنش‌های رسوبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

8. به عنوان یک ماده افزایشی در چسب‌ها استفاده می‌شود.

9. کات کبود به عنوان یک ماده رنگ دهنده برای شیشه، چسب و سرامیک استفاده می‌شود.

10. کات کبود هم چنین در بسیاری از رشته‌های شیمی برای انجام واکنش‌های متنوع استفاده می‌شود.

کاربرد در سلامتی و پزشکی

1. کاربرد کات کبود به عنوان ضد قارچ تنها در کشاورزی نیست ,بلکه هم چنین به عنوان یک گند زدا وضدعفونی کننده بر علیه عفونت های قارچی در انسان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

2. کات کبود در تهیه سبز پاریس برای کشتن پشه لارو که عامل مالاریا است به کار می رود.

3. برای جلوگیری از رشد جلبک ها مخصوصا در استخرهای شنا ومخازن آب به کار می رود.

4. کات کبود به ریشه کن کردن نرم تنان در اسکله ها که باعث ایجاد انگل های کرم های پهن در انسان می شود کمک می کند.

بنابراین این ها همه درباره ی کاربرد های کات کبود بود.علاوه بر کاربرد های فوق مس سولفات ,این همچنین در تهیه ی چوب های نگهدارنده برای محافظت تیر ها از کرم زدگی ویا پوسیدگی چوب استفاده می شود.همچنین به عنوان دندانه در رنگرزی وبه عنوان یک واکنشگر در فرایند دباغی مورد استفاده قرار می گیرد.علاوه بر این رشد دادن بلورهای مس سولفات یکی از پروژه های زیبای علمی متداول برای دانش آموزان راهنمایی ودبیرستان است.

5. مخلوط مس سولفات و آمونیم كربنات به عنوان تركیب خرمایی برای استرون سازی خاك و یا در پرورش گل برای جلوگیری از پزمرده شدن گیاهان جوان استفاده می شود.

6. برای تولید مخلوط بورد و همراه با كود كه برای كاركرد برگ ها و معالجه دانه ها و برای معالجه بیماری های قارچی بر روی انگور ها, هندوانه ها ومیوه های هسته داراستفاده می شود .

7. مس سولفات پنج آبه به عنوان ضد نرم تن برای دفع كردن و كشتن حلزون ها ونرم تنان استفاده می شود.

8. به عنوان ضد جلبك برای جلو گیری از رشد جلبك ها استفاده می شود.

برای برقرای ارتباط باما به صفحه تماس با ما مراعه فرمایید.